1

Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтөд нийцүүлэн баталсан Төрийн аудитын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг онцлов

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 30 жилийн ой өнөөдөр тохиож байна. Ойг тохиолдуулан УИХ-ын хүндэтгэлийн чуулган хуралдаж, Засгийн газрын гишүүд, УИХ-ын харьяа байгууллагын удирдлагууд, Монгол Улсад суугаа Элчин сайд зэрэг албаны хүмүүс цахимаар оролцсон юм.

УИХ-ын дарга Г.Занданшатар хүндэтгэлийн чуулганд хэлсэн үгэндээ “Монгол Улсын Үндсэн хуульд 2019 онд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлт нь ард түмний засаглах эрхийг ханган, парламентат ёсоо бататган бэхжүүлэх, хөгжлийн бодлого төлөвлөлт, байгалийн баялгийг ашиглахад баримтлах зарчмыг тодорхойлж, УИХ-ын хариуцлага, хяналтыг сайжруулах, улс төрийн нам, түүний санхүүжилт, үйл ажиллагааны зарчмыг тодорхойлж, гүйцэтгэх эрх мэдлийн тогтвортой байдлыг хангах, шүүх эрх мэдлийн хараат бус, хариуцлагатай байдлыг  дээшлүүлэх, нутгийн удирдлагын тогтолцоог боловсронгуй болгоход чиглэсэн.

УИХ-аас Хөгжлийн бодлого төлөвлөлтийн тухай, Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай анхдагч хууль, Монгол Улсын Их Хурлын тухай, Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай, Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай, Нийслэл Улаанбаатар хотын эрх зүйн байдлын тухай, Төрийн аудитын тухай, Монгол Улсын Шүүхийн тухай багц хуулиудын шинэчилсэн найруулга, тэдгээрийг дагалдсан холбогдох хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийг баталж, мөрдүүлж эхлээд байна” хэмээн онцолсон юм.

Үндсэн хуулийн 2019 оны нэмэлт, өөрчлөлтөд нийцүүлэн Төрийн аудитын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг 2020 оны тавдугаар сарын 1-ний өдөр УИХ-аар баталж, мөн оны зургадугаар сарын 1-ний өдрөөс дагаж мөрдөж байгаа билээ. Үндсэн хуулийн Хорин тавдугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 7 дахь заалтын дагуу төрийн санхүү, төсвийн хяналтыг хараат бусаар хэрэгжүүлэх байгууллага нь Төрийн аудитын байгууллага байна хэмээн заасан. Төрийн аудитын тухай хууль нь төрийн санхүү, төсөв, нийтийн өмчийг зохистой төлөвлөх, хуваарилах, ашиглах, зарцуулахад тавих хяналтыг хараат бусаар хэрэгжүүлэх байгууллагын бүрэн эрх, тогтолцоо, зохион байгуулалт, эрх зүйн үндсийг тогтоохыг гол зорилгоо болгосон томоохон шинэчлэлтийг хийсэн юм.

Аудитын дээд байгууллагуудын олон улсын дээд байгууллага ИНТОСАИ-н зарчим болон Аудитын дээд байгууллагын олон улсын стандартад нийцсэн төрийн аудитын стандартыг бий болгож, аудитын үйл ажиллагаандаа мөрдөж ажиллах эрх зүйн орчныг бүрдүүлсэн зэрэг олон шинэлэг зохицуулалтыг ардчилсан шинэ Үндсэн хуульд нийцүүлэн Төрийн аудитын тухай хуульд тусгасан. Энэ дашрамд, Төрийн аудитын байгууллагын зүгээс Монгол Улсын ардчилсан, шинэ Үндсэн хуулийн 30 жилийн ойн өдрийн мэнд дэвшүүлж байна.