Монгол Улсын Их Хурлын Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын байнгын хороо 2024 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн хуралдаанаар Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2023 оны гүйцэтгэл, Засгийн газрын санхүүгийн нэгдсэн тайлан болон “Монгол Улсын 2023 он төсвийн гүйцэтгэл батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн хоёр дахь хэлэлцүүлгийг хийв.
Монгол Улсын Ерөнхий аудитор Д.Загджав Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын байнгын хороонд харьяалагдах төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, төсвийн гүйцэтгэл болон улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтын үр дүнд хийсэн аудитын дүгнэлтийг танилцууллаа.
Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын 2023 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд нийт 1812 байгууллагын санхүүгийн тайлан нэгтгэгдсэнээс 1050 байгууллагад дүгнэлт гаргаж, 751 байгууллагыг аудитын түүвэрт хамруулсан. Шинээр байгуулагдаж, үйл ажиллагаа явуулаагүй 11 байгууллага аудитад хамрагдаагүй болно. Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд “Хязгаарлалттай” дүгнэлт, харьяа 964 байгууллагад “Өөрчлөлтгүй”, 81 байгууллагад “Хязгаарлалттай”, 3 байгууллагад “Сөрөг” дүгнэлт өгч, 1 байгууллагын санхүүгийн тайланд дүгнэлт өгөхөөс татгалзлаа.
Санхүүгийн тайлангийн аудитаар нийт 252.0 тэрбум төгрөгийн зөрчил илэрснээс 2.8 тэрбум төгрөгийн 531 зөрчилд төлбөрийн акт тогтоож, 179.2 тэрбум төгрөгийн зөрчлийг арилгах 743 албан шаардлага хүргүүлж, 66.2 тэрбум төгрөгийн зөрчлийг арилгах, давтан гаргахгүй байх 1459 зөвлөмж өгч, 3.8 тэрбум төгрөгийн 33 зөрчилд хариуцлага тооцуулах албан шаардлага хүргүүлж, 1 асуудлыг шалгуулахаар хууль хяналтын байгууллагад шилжүүллээ. Нягтлан бодох бүртгэл, тайлагналтай холбоотой нийт 95.3 тэрбум төгрөгийн алдаа илэрснээс 95.2 тэрбум төгрөгийн алдааг аудитын явцад залруулж, 0.1 тэрбум төгрөгийн алдааг залруулах зөвлөмж өгсөн.
Санхүүгийн тайлангийн аудитаар шалгасан нийцлийн асуудлаар нийт 63.4 тэрбум төгрөгийн зөрчил илэрснээс 4.4 сая төгрөгийн 5 зөрчилд төлбөрийн акт тогтоож, 33.7 тэрбум төгрөгийн 265 зөрчилд албан шаардлага, 4.4 тэрбум төгрөгийн зөрчилд хариуцлага тооцуулах 14 албан шаардлага хүргүүлж, 25.3 тэрбум төгрөгийн зөрчилд 612 зөвлөмж өгсөн. Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар нийт 1,634.4 тэрбум төгрөгийн төсөвт өртөгтэй, 529.3 тэрбум төгрөгийн санхүүжих дүнтэй 468 төсөл, арга хэмжээг хэрэгжүүлэхээр батлагдсан байна. Үүнээс барилга байгууламж 460.9 тэрбум төгрөг, их засвар 11.2 тэрбум төгрөг, тоног төхөөрөмжийн худалдан авалт 55.5 тэрбум төгрөг, техник эдийн засгийн үндэслэл боловсруулах зөвлөх үйлчилгээний ажил 1.7 тэрбум төгрөг байна. Нийт төсөл, арга хэмжээний ажлын бодит гүйцэтгэл 98.0 хувьтай байна.
Соёлын сайдын эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын 2023 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд нийт 459 байгууллагын санхүүгийн тайлан нэгтгэгдсэнээс 101 байгууллагад дүгнэлт гаргаж, 358 байгууллагыг аудитын түүвэрт хамруулсан. Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд “Хязгаарлалттай” дүгнэлт, харьяа 83 байгууллагад “Өөрчлөлтгүй”, 17 байгууллагад “Хязгаарлалттай”, 1 байгууллагад “Сөрөг” дүгнэлт өглөө.
Санхүүгийн тайлангийн аудитаар нийт 16.2 тэрбум төгрөгийн зөрчил илэрснээс 1.3 тэрбум төгрөгийн 154 зөрчилд төлбөрийн акт тогтоож, 13.3 тэрбум төгрөгийн 247 зөрчлийг арилгах албан шаардлага, 1.6 тэрбум төгрөгийн зөрчлийг арилгах, давтан гаргахгүй байх 217 зөвлөмж өгч, албан тушаалтанд хариуцлага тооцуулах 7 албан шаардлага хүргүүлсэн. Нягтлан бодох бүртгэл, тайлагналтай холбоотой нийт 8.1 тэрбум төгрөгийн алдаа илэрснээс 8.0 тэрбум төгрөгийн алдааг аудитын явцад залруулж, 0.1 тэрбум төгрөгийн алдааг залруулах зөвлөмж өглөө. Санхүүгийн тайлангийн аудитаар шалгасан нийцлийн асуудлаар нийт 14.6 тэрбум төгрөгийн зөрчил илэрснээс 8.9 сая төгрөгийн зөрчилд 19 төлбөрийн акт тогтоож, 10.0 тэрбум төгрөгийн 104 зөрчилд албан шаардлага хүргүүлж, 4.6 тэрбум төгрөгийн зөрчилд 104 зөвлөмж өгч, 4 албан тушаалтанд хариуцлага тооцуулах албан шаардлага хүргүүлсэн.
Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар Соёлын сайдын багцад нийт 546.0 тэрбум төгрөгийн төсөвт өртөгтэй, 144.2 тэрбум төгрөгийн санхүүжих дүнтэй 77 төсөл, арга хэмжээг онд дамжин хэрэгжүүлэхээр баталсан байна. Нийт 77 төсөл арга хэмжээнээс 34 төсөл, арга хэмжээг орон нутагт эрхийг шилжүүлж, 43 төсөл арга хэмжээг Соёлын сайд хэрэгжүүлсэн байна. 2023 оны нийт барилга байгууламжийн 59 төсөл, арга хэмжээ хэрэгжсэнээс 14 барилга ашиглалтад орсон байна. Үүнд: 2 Музейн барилга, 1 театрын барилга, 11 соёлын төвийн барилга байна. Гүйцэтгэлээр нийт 73 төсөл арга хэмжээнд олгосон санхүүжилт 98.0 хувийн гүйцэтгэлтэй байна.
Монгол Улсын сайд, Олимп, нийтийн биеийн тамир спортын үндэсний хорооны даргын эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын 2023 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд нийт 38 байгууллагын санхүүгийн тайлан нэгтгэгдсэнээс 23 байгууллагад дүгнэлт гаргаж, 15 байгууллагыг аудитын түүвэрт хамруулсан. Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд “Хязгаарлалттай” дүгнэлт, харьяа 18 байгууллагад “Өөрчлөлтгүй”, 4 байгууллагад “Хязгаарлалттай” дүгнэлт өглөө. Санхүүгийн тайлангийн аудитаар нийт 42.8 тэрбум төгрөгийн зөрчил илэрснээс 1.2 тэрбум төгрөгийн 12 зөрчилд төлбөрийн акт тогтоож, 13.4 тэрбум төгрөгийн 30 зөрчлийг арилгах албан шаардлага, 28.2 тэрбум төгрөгийн зөрчлийг арилгах, давтан гаргахгүй байх 43 зөвлөмж өгсөн. Нягтлан бодох бүртгэл, тайлагналтай холбоотой нийт 37.3 тэрбум төгрөгийн алдаа илэрснийг аудитын явцад залруулсан. Санхүүгийн тайлангийн аудитаар шалгасан нийцлийн асуудлаар нийт 3.7 тэрбум төгрөгийн зөрчил илэрснээс 1.6 сая төгрөгийн зөрчилд 1 төлбөрийн акт тогтоож, 3.2 тэрбум төгрөгийн 18 зөрчилд албан шаардлага хүргүүлж, 0.5 тэрбум төгрөгийн зөрчилд 22 зөвлөмж өгсөн.
Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар нийт 162.1 тэрбум төгрөгийн төсөвт өртөгтэй, 48.8 тэрбум төгрөгийн санхүүжих дүнтэй 35 төсөл, арга хэмжээг төлөвлөсөн. Төсөл, арга хэмжээний санхүүжилтийн гүйцэтгэл 91 хувьтай байна гээд Байнгын хороо аудитын дүн, дүгнэлтээс үндэслэн улсын төсвийн хөрөнгөөр хэрэгжиж буй төсөл, арга хэмжээний гүйцэтгэл, хэрэгжилтэд тавьж буй захиалагчийн болон зохиогчийн хяналт үр дүнгүй, төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын дотоод аудитын нэгж нь хөрөнгө оруулалтын үйл ажиллагаанд тавих хяналт сул байгаа зөрчлийг арилгах, орхигдсон болон олон жил үргэлжилж байгаа төсөл, арга хэмжээг богино хугацаанд ашиглалтад оруулах шийдлийг гаргах, худалдан авах ажиллагааг хууль, тогтоомжид нийцүүлэн зохион байгуулах, хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээний санхүүжилтийн зарцуулагдаагүй үлдэгдлийг төсөвт төвлөрүүлэх, Боловсролын зээлийн сангаас олгосон гадаад зээл болон оюутны хөнгөлөлттэй зээл, дэд зээлийн мэдээллийг Монголбанкны зээлийн мэдээллийн санд бүртгүүлэх, зээл олгох шийдвэр гаргалтад зээлийн мэдээллийн сангийн мэдээллийг ашиглах нөхцөлийг бүрдүүлэх, төсвийг зохистой удирдаагүйгээс авлага үүсгэсэн, тооцоо нийлж баталгаажуулаагүй, хугацаа хэтэрсэн болон олон жилийн насжилттай, эзэн холбогдогчгүй болж найдваргүй болох эрсдэлтэй авлагыг барагдуулах арга хэмжээ аваагүй, илүү, дутуу тайлагнасан, бүртгэлд тусгаагүй зөрчлийг арилгах зэрэг асуудлуудад анхаарал хандуулахыг зөвлөж байна гэв.
Үндсэн хуулийн өдрийг тохиолдуулан зохион байгуулсан танин мэдэхүйн АХА тэмцээнд нягтлан бодогч О.Мягмарсүрэн амжилттай оролцлоо.
Монгол Улсын Их Хурлын Тамгын газраас аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын…