Монгол Улсын Их Хурлын Төсвийн зарлагын хяналтын дэд хорооны 2024 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн хуралдаанаар Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2023 оны гүйцэтгэл, Засгийн газрын санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан болон “Монгол Улсын 2023 оны төсвийн гүйцэтгэл батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн хоёр дахь хэлэлцүүлгийг хийв.
Монгол Улсын 2023 оны нэгдсэн төсвийн гүйцэтгэл нь хуульд заасан шалгуур үзүүлэлтүүд, төсвийн зорилтыг хангасан эсэх, Монгол Улсын Засгийн газрын 2023 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланг стандартын дагуу үнэн зөв илэрхийлсэн эсэхэд Төрийн аудитын байгууллага аудит хийсэн аудитын дүгнэлтийг Монгол Улсын Ерөнхий аудитор Д.Загджав танилцууллаа.
Төсвийн тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.10.2 дахь заалтыг үндэслэн Монгол Улсын 2023 оны нэгдсэн төсвийн нийт тэнцвэржүүлсэн орлого ба тусламжийн дүнг 23 их наяд 294.9 тэрбум төгрөг, нийт зарлага ба цэвэр зээлийн дүнг 22 их наяд 509.0 тэрбум төгрөгөөр аудит хийж баталгаажуулжээ. Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн нийт орлого ба тусламжийн дүн 1 их наяд 347.5 тэрбум төгрөгөөр давж, урсгал зарлагыг 966.2 тэрбум төгрөг, хөрөнгийн зардлыг 1 их наяд 28.6 тэрбум төгрөгөөр тус тус дутуу зарцуулан, эргэж төлөгдөх цэвэр зээл 292.8 тэрбум төгрөгөөр дутуу бүрдсэн гэв.
Нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн нийт тэнцлийг 2 их наяд 213.1 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай байхаар төлөвлөснөөс гүйцэтгэлээр 785.9 тэрбум төгрөгийн ашигтай гарчээ. Засгийн газрын нийт өр 2023 оны эцэст 30 их наяд 773.6 тэрбум төгрөгийн үлдэгдэлтэй байгаа нь өнөөгийн үнэ цэнээр тооцвол 26 их наяд 582.9 тэрбум төгрөг болж, ДНБ-ий 38.6 хувьтай тэнцэж, өрийн үлдэгдэл өмнөх оноос 1 их наяд 108.7 тэрбум төгрөг буюу 4.0 хувиар буурчээ.
Монгол Улсын 2023 оны төсвийн тухай хуульд 7 их наяд 376.3 тэрбум төгрөгийн төсөвт өртөгтэй 1139 төсөл, арга хэмжээг 2 их наяд 686.0 тэрбум төгрөгөөр санхүүжүүлэхээр баталсан ба тухайн жилийн санхүүжилтийн гүйцэтгэл 83.2 хувь, тухайн онд хэрэгжүүлж дуусгахаар төлөвлөсөн 883 төсөл, арга хэмжээний хэрэгжилт 62.5 хувьтай байна.
Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар хэрэгжүүлэх төсөл, арга хэмжээг хэрэгцээ шаардлага, тэргүүлэх ач холбогдол, эдийн засгийн үр өгөөжөөр эрэмбэлээгүй, санхүүжилтийг хэрэгжих хугацаатай нь уялдуулж төлөвлөөгүй, хэрэгжилтэд тулгарсан асуудлыг шийдвэрлэх хугацаа, шат дараалал тодорхойгүй, гэрээний хариуцлага тооцох эрх зүйн зохицуулалт хангалтгүй байгаа нь төсөл, арга хэмжээний хэрэгжилт удаашрах, зогсонги байдалд хүргэхэд нөлөөлж төсөвт өртөг нэмэгдэх шалтгаан болжээ.
Аудитын дүн, дүгнэлтэд үндэслэн Төсвийн ерөнхийлөн захирагчдад 11 зөвлөмж өгч, илэрсэн зөрчилд 8 тэрбум 249.9 сая төгрөгийн 11 төлбөрийн акт тогтоож, 28 тэрбум 615.4 сая төгрөгийн 15 албан шаардлагыг хүргүүлсэн. Засгийн газрын 2023 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн 62 санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, тэдгээрийн харьяа байгууллагуудын нийт 6711 санхүүгийн тайланг аудитад хамруулсан гэлээ.
Аудитаар нийт нягтлан бодох бүртгэл, санхүүгийн тайлагналтай холбоотой 3 их наяд 845.9 тэрбум төгрөгийн алдаа илэрснээс 3 их наяд 794.5 тэрбум төгрөгийн алдааг залруулж, хууль тогтоомж зөрчсөн 4 их наяд 291.4 тэрбум төгрөгийн зөрчил илрүүлжээ. Нийт 62 төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн санхүүгийн тайланд хийсэн аудитаар “Өөрчлөлтгүй” 34, “Хязгаарлалттай” 28 дүгнэлт өгсөн аж. Аудитаар Улсын Их Хуралд 4 асуудлыг толилуулж, Монгол Улсын Ерөнхий сайдад 9, Шадар сайд бөгөөд Эдийн засгийн хөгжлийн сайдад 5, Сангийн сайдад 15, Төсвийн ерөнхийлөн захирагчдад 5 зөвлөмжийг тус тус хүргүүлсэн хэмээн танилцуулсан.
Алсын хараа
АЛСЫН ХАРАА Монгол Улсын хөгжлийн бодлого, зорилтуудыг хэрэгжүүлэхэд чиглэсэн эдийн…
