Санхүүгийн тайлан баталгаажуулах аудитын товч дүнгээс

Тєрийн аудитын тухай хуульд заасан эрх хэмжээ, Тєсвийн тухай хуульд заасан цаглабарын дагуу Орон нутгийн санхүүгийн нэгдсэн тайланд тайлангаа нэгтгүүлдэг орон нутгийн болон улсын төсвөөс санхүүгийн дэмжлэг авдаг Орон нутгийн захиргааны болон үйлчилгээний байгууллагууд болох аймаг, сум, тосгоны 3 ИТХ, 9 ЗДТГ, 3 баг, 5 халамжийн нэгжүүд, орон нутгийн хөгжлийн сангийн нэгдсэн, аймгийн БОГ, Нөөцийн газар, Хот тохижилт, Сувиллын ясли, Булган, Хутаг-өндөр сум, Хялганат тосгоны 3 ойн анги зэрэг орон нутгийн шууд харьяа төсөвт байгууллагууд, 4 сум, тосгоны орон нутгийн болон аймгийн нэгдсэн тайлан зэрэг нийт 34  төсөвт байгууллага, салбар нэгж, 2 аж ахуйн нэгжийн тайланд баталгаажуулах аудит хийж 66 байгууллага, нэгжийг аудитын түүвэрт хамруулахад

• Шууд захирагчдийн санхүүгийн тайланд 2157344.2 мянган төгрөгийн алдаа илэрч 31 санал дүгнэлт өгснөөс 3-д нь зөрчилгүй, 19-д нь зөрчилгүй боловч нэмэлт тайлбартай, 9-д нь хязгаарлалттай дүгнэлт өгсөн,
• Сумдын орон нутгийн нэгдсэн тайланд 657811.8 мянган төгрөгийн алдаа илэрч 4 санал дүгнэлт өгснөөс 1-д нь зөрчилгүй боловч нэмэлт тайлбартай, 2-д нь хязгаарлалттай, 1-д нь санал дүгнэлт өгөхөөс татгалзсан дүгнэлт өгсөн,
• Аймгийн орон нутгийн нэгдсэн тайлангийн төрийн сангийн тайланд алдаа илрээгүй, орон нутгийн төсөвт байгууллагуудын нэгтгэлд 111406.7, орон нутгийн өмчит үйлдвэрийн газрын нэгтгэлд 164314.8, төсөл сангуудын нэгтгэлд 120469.1 нийт 287767.6 мянган төгрөгийн алдаа илэрснийг залруулан зөрчилгүй нэмэлт тайлбартэй дүгнэлт өгч ажиллааа.

Санхүүгийн тайлан баталгаажуулах аудитаар дүгнэлт өгсөн, аудитын түүвэрт хамруулсан байгууллагуудын нийт дүнгээр 3102923.6 мянган төгрөгийн алдаа илэрснээс 50.57 хувь буюу 1090950.3 мянган тєгрєг нь санхүүгийн гүйцэтгэлийн тайланд, 42.62 хувь буюу 1322372.6 мянган тєгрєг нь мөнгөн гүйлгээний тайланд, 6.20 хувь буюу 192749.7 мянган төгрөг нь үндсэн хөрөнгийн тодруулга тайланд, 2.05 хувь буюу 63466.7 мянган тєгрєг нь бараа материалын тодруулга тайланд, 1.48 хувь буюу 45774.1 мянган тєгрєг нь өмчийн өөрчлөлтийн тайланд, 0.38 хувь буюу 11780.2 мянган тєгрєг нь өглөгийн тодруулга тайланд, 0.06 хувь буюу 1906.1 мянган тєгрєг нь авлагын тодруулга тайланд илэрсэн алдаа байна.

Илэрсэн алдааг Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 4 дэх “Нягтлан бодох бүртгэлийг хөтлөхөд гарсан алдааг залруулахдаа холбогдох баримт материалыг үндэслэн зөв үзүүлэлтийг бичсэн нэмэлт баримт бүрдүүлэн, залруулга хийсэн болон зөвшөөрсөн албан тушаалтан гарын үсэг зурж баталгаажуулна.”, мєн зүйлийн 5 дахь “Санхүүгийн тайланд алдаа гарсан тухай аудиторын дүгнэлтийг аж ахуйн нэгж, байгууллагын удирдлага зөвшөөрвөл энэ хуулийн 8.4-т заасан журмаар залруулна.” гэсэн заалтуудыг үндэслэн аудитын явцад залрууллаа.

Санхүүгийн тайлангийн аудитаар Могод, Орхон, Тэшиг, Хангал, Булган сумын ИТХ, Баг, Хүүхдийн сувилал, Булган сумын Ойн анги, Хишиг-Өндөр сумын орон нутгийн нэгдсэн тайлан зэрэг 13 байгууллагад 3 тооны 25379.9 мянган төгрөгийн төлбөрийн акт, 12 тооны 26529.0 мянган төгрөгийн зөрчлийг арилгуулахаар албан шаардлага өглөө.

Тєсвийн шууд захирагч, тєсвийн ерєнхийлєн захирагч нар Тєсвийн тухай хуулийн 8 дугаар  зүйлийн 8.9.1-8.9.5 дахь заалт түүний дотор 8.9.8 дахь заалтын дагуу жилийн эцсийн санхүүгийн тайлангаа аудитад хамруулан баталгаажуулахаар хуульчилсан байгууллага, аж ахуйн нэгжүүдийг аудитад бүрэн хамруулах, байгууллагын санхүүгийн тайлан гаргалт, тушаалт, чанар, бүртгэл, тооллогын талаар байгууллагуудын удирдлага, санхүү бүртгэлийн ажилтнууд, төсвийг боловсруулан батлуулдаг эрх бүхий албан тушаалтан нарын төсвийн талаарх эрх, үүрэг, сахилга хариуцлагын талаарх тодорхой хуулийн заалтуудыг бүрэн хэрэгжүүлэх, салбар нэгждээ зохион байгуулах, зохицуулах шаардлагатай асуудлууд, санхүүгийн тайлан баталгаажуулахад илэрсэн алдаа, зєрчил, учирсан бэрхшээл, тулгамдсан асуудал зэрэгт дүгнэлт, үнэлгээ хийх, зєрчил, дутагдлыг засаж залруулах, дахин гаргахгүй байх, байгаль хамгаалах сан, орон нутгийн хєрєнгє оруулалт, орон нутгийн хөгжлийн сангаар хийгдэж байгаа ажлыг цаг хугацаанд нь чанартай, шуурхай гүйцэтгүүлэх, гүйцэтгэлийн явц, чанар үр єгєєжийг тооцож тайлагнаж байх, оны эцэст авлага, єглєггүй ажиллах, бага ч гэсэн олон жил он дамжсан, эзэн холбогдогч нь тодорхойгүй болсон авлагыг нэг мєр шийдвэрлэх санхүүгийн үйл ажиллагаатай холбоотой хууль, тогтоомж, заавар, журмын хатуу чанд мєрдєж ажиллах, жилийн эцсээр харилцагч байгууллага руу илүү шилжүүлсэн мєнгийг авлагаар тусгадаггүй, шатахуунд шилжүүлсэн мєнгєє няравын тайланд үлдэгдлээр материал болгон тусгадаг зэрэгт анхаарч зєрчил, дутагдлыг дахин гаргахгүй байх, сумдад хэрэгжиж байгаа сум, баг хөгжүүлэх, жижиг дунд үйлдвэрийг дэмжих сангийн зээлийн эргэн төлөлт, хугацаа хэтрэлт, зээлийн зориулалт үр дүн зэрэгт анхаарч ажиллах талаар аудитын дүгнэлт гаргасан 36, аудитын түүвэрт хамруулсан 50 байгууллагын дарга, эрхлэгч нарт 86 менежментийн захидлаар 258 хугацаатай зєвлємжийг хүргүүлж ажиллаа.

Аудитын дүнгээс орон нутгийн төсөвт байгууллагууд, салбар байгууллагуудын жилийн эцсийн санхүүгийн нэгдсэн тайланг хүлээн авч нэгтгэх, нэгтгэхдээ тоо мэдээг тулган баталгаажуулдаг зэргээр тайлан гаргалтын чанар, үр єгєєжид анхаарч ажилласан, хандив тусламжийн хєрєнгийг бүртгэлд тусгасан байдал ємнєх онуудтай харьцуулахад нааштай ахиц єєрчлєлт гарсан ч эд хариуцагч наравууд тайлангаа сар, улирал бүр тогтмол гаргаж хэвшээгүй, ажилдаа хариуцлагагүй ханддаг, тайлан гаргалтын чанар сайжрахгүй байгаа, жилийн эцсийн болон эхний үлдэгдэл зєрүүтэй байдаг, хєрєнгийн тооллого хийгээд үр дүнг тооцдоггүй, урсгалаар явж ирсэн, авлага, єглєгийг тухай бүр тооцоо нийлж баталгаажуулаагүй, зардлыг зүйл анги, бүлэг хооронд шилжүүлэн зарцуулдаг, тєсвийн тєлєвлєлтийг тодорхой тооцоо, судалгаанд дээр тулгуурлаж хийдэггүй, шат шатны тєрийн сангаас тєсвийн хєрєнгийн зарцуулалтанд тавих хяналт сул, эрх нээгдсэн хэмжээгээр зардал гаргадаг, урамшууллыг ажлын бодит үзүүлэлтийг тооцолгүй хавтгайруулан олгодог,  туслах аж ахуйн ахуйн ашиг шим, ашиг алдагдлын тооцоог хийлгүй цалин, НДШ, євс тэжээл, нүүдэл зэрэгт шатахуун болон бусад хэлбэрээр үргүй зардал гаргадаг, санхүүгийн тайланд байгууллагын дарга, эрхлэгч нар ач холбогдол тєдийлєн єгдєггүй, санхүүгийн болон тодруулга тайлангийн тоо, тооцоолол, зүйл ангийн үнэн зєв эсэхэд анхаарал тавьдаггүй, тєсвийн тухай хуулиар хүлээсэн үүргийн дагуу хяналт тавьж баталгаажуулдаггүй, нягтлан бодогч нар жилийн эцсийн тєсвийн гүйцэтгэлийг тайлагнахдаа зардлын бүлэг болон эдийн засгийн ангилал хооронд шилжүүлэн зарцуулсан тухай санхүүгийн тайлангийн тодруулгад дэлгэрэнгүй тусгадаггүй нийтлэг алдаа, зєрчил илэрлээ.