ТӨРИЙН АУДИТЫН БАЙГУУЛЛАГЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ДОТООД АУДИТ, МОНИТОРИНГ ХИЙХ ЖУРАМ

Монгол Улсын Ерөнхий аудиторын

2008 оны 6 дугаар сарын 26-ны

51 дүгээр тушаалын Хавсралт №1

ТӨРИЙН АУДИТЫН БАЙГУУЛЛАГЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД

ДОТООД АУДИТ, МОНИТОРИНГ ХИЙХ ЖУРАМ

НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ

1. Ерөнхий зүйл

1.1.    Монгол Улсын төрийн аудитын байгууллагуудад дотоод аудит, мониторингийн тогтолцоо бүрдүүлэх нь аудитын чанарын удирдлагыг төлөвшүүлэхэд авч хэрэгжүүлж байгаа цогц арга хэмжээний салшгүй нэг бүрэлдэхүүн юм.

1.2.    Төрийн аудитын байгууллагад хэрэгжүүлэх дотоод аудит, мониторинг гэдэг нь:

ž  төрийн аудитын байгууллагын эрхэм зорилго, үнэт зүйлс, дэвшүүлсэн зорилтыг ханган биелүүлэхэд учрах эрсдэлийг удирдах,

ž  байгууллага болон ажилтнуудын үйл ажиллагааг холбогдох хууль тогтоомж, батлагдсан стандарт, журамд нийцүүлэх,

ž  байгууллагын үйл ажиллагааны үр ашиг, үр нөлөөг дээшлүүлэхэд

   Монгол Улсын болон аймаг, нийслэлийн Ерөнхий аудитор (цаашид “Ерөнхий  

   аудитор” гэнэ) -уудад туслалцаа үзүүлэхэд чиглэгдсэн үйл ажиллагаа юм.

1. Төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагаанд дотоод аудит, мониторинг хийх журмын зорилго

2.1.    Төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагаанд дотоод аудит, мониторинг хийх журам (цаашид “журам” гэнэ)-ын зорилго нь Монгол Улсын Төрийн аудитын байгууллагын дотоод аудит, мониторингийн талаар баримтлах зарчим, гүйцэтгэх арга хэлбэрүүд, тэдгээрийг хэрэгжүүлэхтэй холбогдсон харилцааг зохицуулж, аудитын чанар, удирдлага, үр өгөөжийг дээшлүүлэхэд чиглэгдэнэ.

2.2.    Энэхүү журмын хүрээнд төрийн аудитын байгууллагад хэрэгжүүлэх дотоод аудит, мониторинг нь:

а.   Төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагааны гүйцэтгэлд хийх

         дотоод аудит,

б. Төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагааны явцад хяналт тавьж,

     үнэлэх мониторинг

гэсэн хоёр үндсэн хэсгээс бүрдэнэ.

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ

ДОТООД АУДИТ

1. Төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагааны гүйцэтгэлд хийх дотоод аудитын тодорхойлолт, хамрах хүрээ

3.1.    Төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагааны гүйцэтгэлд хийх дотоод аудит (цаашид “дотоод аудит” гэнэ) нь төрийн аудитын байгууллага үйл ажиллагаагаа холбогдох хууль, тогтоомж, батлагдсан стандарт, дүрэм, журмын дагуу явуулж, өөрийн эрхэм зорилго, үнэт зүйлс, дэвшүүлсэн зорилтоо ханган биелүүлэхэд учирч болох эрсдэлийг удирдах, үйл ажиллагааны үр ашиг, үр нөлөөг дээшлүүлэхэд Ерөнхий аудиторт туслалцаа үзүүлэхэд чиглэгдсэн, хараат бусаар, бодитой үнэлгээ өгч, зөвлөх үйл ажиллагаа юм.

3.2.    Дотоод аудитаар төрийн аудитын байгууллагын үндсэн болон бусад үйл ажиллагааг бүрэн буюу хэсэгчилсэн байдлаар, эсвэл, тэдгээрээс тодорхой нэг асуудал, үйл ажиллагаа, чиг үүрэг, хөтөлбөр, арга хэмжээг сонгож хамруулна.

3.3.    Дотоод аудит хийх сэдэв, хамрах хүрээг Ерөнхий аудитор шийдвэрлэх бөгөөд төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагааны жилийн төлөвлөгөөнд тусгаж, хэрэгжүүлнэ.

1. Дотоод аудитад баримтлах зарчим, арга зүй

4.1.    Дотоод аудит нь зохион байгуулалт, үйл ажиллагаа, хамрах хүрээний хувьд бие даасан, хараат бус байна.

4.2.    Дотоод аудитыг үр ашигтай, үр нөлөөтэй хэрэгжүүлэх үүднээс урьдчилан боловсруулсан төлөвлөгөөний дагуу гүйцэтгэж, үр дүнг тайлагнана.

4.3.    Дотоод аудитын үйл ажиллагааг эрсдэлд суурилсан аудитын арга зүйн дагуу хэрэгжүүлэх бөгөөд энэ нь

ž   Төлөвлөх,

ž   Гүйцэтгэх

ž   Тайлагнах гэсэн үе шаттай байна.

4.4.    Дотоод аудитыг чанартай, үр ашигтай, үр нөлөөтэй гүйцэтгэх үүднээс түүнийг хянан удирдах ажилтныг төлөвлөлтийн шатанд тодорхойлно.

4.5.    Дотоод аудитыг хянан удирдах ажилтан нь дотоод аудитын хамрах хүрээний хувьд бие даасан, хараат бус, удирдах албан тушаалын ажилтан байна.

4.6.    Дотоод аудитын үр нөлөөг дээшлүүлэх үүднээс өмнө хийгдсэн дотоод аудитын дүн, өгсөн зөвлөмжийн биелэлтийг шалгах ажлыг тусгай горим болгож хэрэгжүүлэх бөгөөд дүнг дотоод аудитын тайланд тусгайлан илэрхийлнэ.

4.7.    Төрийн аудитын байгууллагаас гүйцэтгэж байгаа санхүүгийн тайлангийн аудит (СТА), гүйцэтгэлийн аудит (ГА) зэрэгтэй нэгэн адилаар дотоод аудит бүр кодтой байх бөгөөд түүнийг “ДА” гэсэн үсгээр тэмдэглэнэ.

1. Дотоод аудитын төлөвлөлт

5.1.    Дотоод аудитын төлөвлөгөөнд дараах зүйлийг заавал тусгана. Үүнд:

ž   дотоод аудитыг гүйцэтгэх болох хянан удирдах ажилтан,

ž   дотоод аудитын зорилго, зорилт, хамрах хүрээ болон шалгуур, баримтлал,

ž   цагийн хуваарь болон шаардагдах төсөв,

ž   дэлгэрэнгүй хөтөлбөр

зэрэг болно.

5.2.    Дотоод аудитын төлөвлөгөөг бичгээр боловсруулж, баримтжуулах бөгөөд Ерөнхий аудитор батална.

1. Дотоод аудитыг гүйцэтгэх

6.1.    Дотоод аудитыг гүйцэтгэхдээ батлагдсан төлөвлөгөөг мөрдөж ажиллана.

6.2.    Дотоод аудитаар илэрсэн аливаа зөрчил, дутагдлыг түүний шалтгаан болон үр дагавартай нь цогц байдлаар авч үзнэ.

6.3.    Дотоод аудитыг гүйцэтгэх явцад илэрсэн аливаа залилан мэхлэх болон бусад ноцтой зөрчил, дутагдал, эрсдэлтэй асуудлыг Ерөнхий аудиторт шуурхай мэдээлж, холбогдох шийдвэр, чиглэл гаргуулна.

6.4.    Дотоод аудитыг гүйцэтгэхэд Төрийн аудитын байгууллагын Гүйцэтгэлийн аудитыг хэрэгжүүлэхтэй холбогдсон журам, аргачлалыг мөрдлөг болгоно.

1. Дотоод аудитын тайлагнал

7.1.    Дотоод аудитын дүнг эцэслэн тайлагнахаас өмнө шаардлагатай гэж үзвэл дотоод аудитын дүн, дүгнэлтийн талаар холбогдох талаас, зохих удирдлагын саналыг авч, тайланд хавсаргана.

7.2.    Дотоод аудитын тайлангийн төслийг төрийн аудитын байгууллагын Удирдлагын зөвлөлөөр хэлэлцүүлнэ.

7.3.    Дотоод аудитын тайланг Ерөнхий аудитор албажуулж, тушаалаар батална.

7.4.    Дотоод аудитын дүн, тайланг олон нийтэд нээлттэй мэдээлж болно.

7.5.    Дотоод аудитын дүн, тайланг судалгаа, шинжилгээний ажлын зорилгоор бусдад ашиглуулж болох бөгөөд холбогдох шийдвэрийг Ерөнхий аудитор гаргана.

7.6.    Дотоод аудитын тайланг бүтэц, хэлбэрийн хувьд төрийн аудитын байгууллагын Гүйцэтгэлийн аудитын тайлагналтай холбогдсон журам, аргачлалын дагуу бэлтгэнэ.

1. Дотоод аудитын зөвлөмж

8.1.    Дотоод аудитын тайлан нь зөрчил, дутагдлыг илрүүлэх, үйл явцыг үнэлж, дүгнэхээр хязгаарлагдахгүй, цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ, засаж залруулах асуудлын талаар холбогдох талуудад зөвлөмж өгнө.

8.2.    Дотоод аудитор нь дотоод аудитаас өгсөн зөвлөмжийг бүртгэж, биелэлтийг хангуулна.

8.3.    Дотоод аудитын тайланд өмнөх аудитаас өгсөн зөвлөмжийн биелэлтийг тусгайлан тайлагнана.

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ

ДОТООД АУДИТОР

1. Төрийн аудитын байгууллагын дотоод аудитор, түүнд тавигдах шаардлага

9.1.    Энэхүү журмын хүрээнд төрийн аудитын байгууллагад дотоод аудит гүйцэтгэх үндсэн чиг үүрэг бүхий төрийн аудитын байгууллагын ажилтан, эсвэл энэхүү журмын 7 дугаар зүйлд тавигдах шаардлагыг хангаж, дотоод аудит гүйцэтгэхээр Ерөнхий аудиторын томилсон төрийн аудитын байгууллагын ажилтныг төрийн аудитын байгууллагын дотоод аудитор (цаашид “дотоод аудитор”) гэнэ.

9.2.    Төрийн аудитын байгууллага нь дотоод аудиторын ажлын байр, албан тушаал, эсвэл ажил үүргийг ажлын гүйцэтгэл, үр дүнгээ Ерөнхий аудиторт шууд тайлагнах эрх, үүрэгтэйгээр зохион байгуулна.

9.3.    Дотоод аудитор нь төрийн аудитын байгууллагад 5-аас доошгүй жил ажилласан туршлагатай байна.

9.4.    Дотоод аудитор нь ногдуулсан үүрэг даалгаврыг бие даан гүйцэтгэх мэдлэг, мэргэжлийн ур чадвар болон нэр хүндтэй байх ёстой.

9.5.    Дотоод аудитор нь мэргэжлийн мэдлэг, ур чадвараа тасралтгүй хөгжүүлж байна.

1. Дотоод аудиторын эрх, үүрэг

10.1.Дотоод аудитор нь төрийн аудитын байгууллага өөрийн эрхэм зорилго, дэвшүүлсэн зорилгоо ханган биелүүлэхэд учирч болох эрсдэлийг удирдаж, байгууллагын үйл ажиллагааны үр ашиг, үр нөлөөг сайжруулахад Ерөнхий аудиторт туслах, зөвлөх үүрэгтэй.

10.2.Дотоод аудитор нь өгөгдсөн чиглэлийн дагуу дотоод аудитыг төлөвлөж, батлагдсан төлөвлөгөө, хөтөлбөрийн дагуу дотоод аудитыг гүйцэтгэж, үр дүнг үнэлж, тайлагнах ба дотоод аудитын үр нөлөөг сайжруулах зорилгоор дотоод аудитын зөвлөмжийн хэрэгжилтэд хяналт тавина.

10.3.Дотоод аудитор нь аудитыг төлөвлөж, гүйцэтгэх явцдаа аудитын хамрах хүрээний асуудлаар төрийн аудитын байгууллагын бүхий л үйл ажиллагаа, баримт, мэдээлэл, хөрөнгөнд саадгүй нэвтэрнэ.

10.4.Дотоод аудитор нь аудитыг төлөвлөх, гүйцэтгэх явцдаа төрийн аудитын байгууллагын ажилтнаас аливаа мэдээлэл, лавлагааг шуурхай, саадгүй гаргуулж авах эрхтэй.

10.5.Дотоод аудитор нь холбогдох баримт, мэдээллийг гаргаж өгөхөөс татгалзсан, дотоод аудитад саад хийсэн, нөлөөлөхийг оролдсон аливаа үйлдлийг Ерөнхий аудиторт шууд мэдэгдэж, дотоод аудитыг саадгүй гүйцэтгэх нөхцөлийг хангуулна.

10.6.Дотоод аудитор нь дотоод аудитыг гүйцэтгэхдээ мэргэжлийн хянамгай байдлыг баримтлах бөгөөд аливаа асуудалд бодитой, шударга хандана.

10.7.Дотоод аудитор нь ажил үүргээ гүйцэтгэх явцад олж авсан аливаа баримт, мэдээллийн нууцлалыг чандлан хадгалж, бусдад задруулахгүй байх үүрэг хүлээнэ.

10.8.Дотоод аудитор нь дотоод аудитаас өгсөн зөвлөмжийг хэрэгжүүлэхийг төрийн аудитын байгууллагын ажилтан, албан тушаалтнаас шаардах эрхтэй.

10.9.Төрийн аудитын байгууллагын ажилтан, албан тушаалтан нь дотоод аудитаас өгсөн зөвлөмжийн биелэлтийг тогтоосон хугацаанд хэрэгжүүлж, дүнг дотоод аудиторт бичгээр мэдээлэх үүрэгтэй.

1. Дотоод аудиторт хориглох үйл ажиллагаа

11.1.Дотоод аудиторт дор дурдсан үйл ажиллагааг хориглоно. Үүнд:

ž   Дотоод аудитор нь үүрэгт ажлаа гүйцэтгэх явцдаа илрүүлсэн зөрчил, дутагдал, холбогдох баримт, мэдээллийг нуун дарагдуулах,

ž   Дотоод аудитын дүн, тайланг батлагдахаас өмнө болон холбогдох зөвшөөрөлгүйгээр бусдад мэдээлэх,

ž   Дотоод аудитад хамааралгүй асуудлаар бусдын ажилд оролцох, саад учруулах,

ž   Дотоод аудитын дүнг санаатайгаар гуйвуулах,

ž   Батлагдаагүй, үндэслэлгүй, нотлох баримтаар дэмжигдээгүй асуудлыг аудитын дүн, тайланд тусгах.

1. Хүлээлгэх хариуцлага

12.1.Дараахь үйлдэл үйлдсэн нь нотлогдсон төрийн аудитын байгууллагын ажилтанд Ерөнхий аудиторын шийдвэрээр захиргааны шийтгэл ногдуулна. Үүнд:

ž   Энэ журмын 3 дугаар бүлгийн 10 дугаар зүйлд заасан эрх үүргээ хэрэгжүүлэхэд нь дотоод аудиторын үйл ажиллагаанд үндэслэлгүйгээр саад учруулсан төрийн аудитын байгууллагын ажилтан,

ž   Энэ журмын 3 дугаар бүлгийн 11 дүгээр зүйлээр хориглосон үйл ажиллагаа явуулсан нь нотлогдсон дотоод аудитор.

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ

МОНИТОРИНГ

1. Төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагааны явцад хийх мониторингийн тодорхойлолт, арга хэлбэрүүд

13.1.Төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагааны явцад хийх мониторинг (цаашид “мониторинг” гэнэ) нь төрийн аудитын төв, орон нутгийн байгууллагын:

ž   үйл ажиллагаагаа холбогдох хууль, тогтоомж, батлагдсан стандарт, дүрэм, журмын дагуу явуулж байгаа эсэхийг үнэлэх,

ž   гаргасан тушаал, шийдвэрийн хэрэгжилтийг хянах,

ž   дэвшүүлсэн зорилго, зорилт, төлөвлөсөн ажлын гүйцэтгэл, үр дүнг үнэлэх,

ž   үйл ажиллагааны үр ашиг, үр нөлөөг сайжруулах боломж, нөөцийг илрүүлэх,

ž   нөөцийн удирдлага, зохицуулалтын үр нөлөө, үр өгөөж, гарцыг сайжруулах,

ž   тулгамдаж байгаа асуудлууд, бэрхшээлийг судалж, шийдэл боловсруулах,

ž   шийдвэр гаргах үйл ажиллагааг бодлого, санал, дүгнэлт, зөвлөмжөөр хангахад

тус тус чиглэгдсэн, Монгол Улсын ерөнхий аудиторын шийдвэрээр хэрэгжүүлэх бие даасан үйл ажиллагаа юм.

13.2.Төрийн аудитын байгууллагад мониторингийг дараахь хэлбэрээр хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

ž   Төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагааны явц, үр дүнгийн талаарх тоон мэдээллийг нэгтгэн боловсруулах, үнэлэх, дүгнэх үйл ажиллагаа – Статистик мэдээ боловсруулалт;

ž   Төрийн аудитын төв, орон нутгийн байгууллагын үйл ажиллагаа, мэргэжил, арга зүйн бодлого, журмын хэрэгжилтэд Монгол Улсын Ерөнхий аудиторын зүгээс үнэлгээ өгөх үйл ажиллагаа – Монгол Улсын Ерөнхий аудиторын үзлэг;

ž   Төрийн аудитын байгууллага, түүний нэгжийн зорилтот ажлын гүйцэтгэл, үр дүнгийн талаар мэдээлэл сонсох үйл ажиллагаа – Сонсгол мэдээлэл;

ž   Аймаг, нийслэлийн Ерөнхий аудиторын ажлын үр дүнг үнэлж, харьцуулах үйл ажиллагаа – Түвшин тогтоолт.

ТАВДУГААР БҮЛЭГ

СТАТИСТИК МЭДЭЭ БОЛОВСРУУЛАЛТ

1. Төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагааны статистик мэдээ боловсруулах, нэгтгэх үйл ажиллагааны хэлбэр, зарчим

14.1.Төрийн аудитын төв байгууллагын нэгж, орон нутгийн байгууллагын үйл ажиллагааны явц, үр дүнгийн тоон мэдээллийг энэ журмын хүрээнд тогтоосон аргачлалын дагуу, тодорхой хугацаанд, батлагдсан маягтаар нэгтгэн, боловсруулж, үнэлэлт, дүгнэлт өгөх үйл ажиллагааг төрийн аудитын байгууллагын статистик мэдээ боловсруулалт гэнэ.

14.2.Төрийн аудитын төв байгууллагын нэгж, орон нутгийн байгууллага статистик мэдээг энэ журмын Хавсралт №1-ээр батлагдсан маягт, Хавсралт №2-оор батлагдсан аргачлалын дагуу улирал тутам, оны эхнээс өссөн дүнгээр бэлтгэж, удирдлагын дотоод үйл ажиллагаанд үр нөлөөтэй ашиглаж хэвшинэ.

14.3. Төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагааны үр дүнгийн статистик мэдээг холбогдох байгууллага, нэгж улирал бүр өссөн дүнгээр бэлтгэж, ҮАГ-ын Бодлогын газарт тогтоосон хугацаанд хүргүүлж, нэгтгүүлнэ.

14.4. Оны эхний хагас жилийн статистик мэдээг жил бүрийн 7 дугаар сарын 20-ны дотор, жилийн эцсийн статистик мэдээг дараа оны 1 дүгээр сарын 20-ны дотор холбогдох тайлбар, танилцуулгын хамт, бусад улирлын мэдээг дараа сарын 10-ны дотор ҮАГ-ын Бодлогын газарт ирүүлсэн байна.

14.5. ҮАГ-ын Бодлогын газар Төрийн аудитын байгууллагын статистик мэдээг нэгтгэн, холбогдох дүгнэлт, санал бүхий илтгэх хуудас бэлтгэж, дараа сарын 1-ний дотор ҮАГ-ын Удирдлагын зөвлөлд танилцуулна.

14.6.Төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагааны үр дүнгийн статистик мэдээллийг ҮАГ-ын Удирдлагын зөвлөлөөр хэлэлцэж, шийдвэр-зөвлөмж гаргана.

14.7.ҮАГ-ын Бодлогын газар дээрх шийдвэр, хэрэгжүүлэх зааварчилгааг төрийн аудитын холбогдох нэгж, байгууллагад шуурхай хүргүүлнэ.

ЗУРГААДУГААР БҮЛЭГ

МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙ АУДИТОРЫН ҮЗЛЭГ

1. Төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагаа, мэргэжил, арга зүйн бодлого, журмын хэрэгжилтэд үнэлгээ өгөх Монгол Улсын Ерөнхий аудиторын үзлэгийн тодорхойлолт, хэрэгжүүлэх арга хэлбэр

15.1.Төрийн аудитын төв байгууллагын нэгж, орон нутгийн байгууллагын үйл ажиллагаа, мэргэжил, арга зүйн бодлого, журмын хэрэгжилтэд Монгол Улсын Ерөнхий аудиторын зүгээс биет шалгалт хийж, үнэлгээ өгөх үйл ажиллагааг Монгол Улсын Ерөнхий аудиторын үзлэг (цаашид “үзлэг” гэнэ) гэнэ.

15.2.Үзлэгийг Үндэсний аудитын газрын үйл ажиллагааны жилийн төлөвлөгөөнд тусгаж хэрэгжүүлнэ.

15.3.Үзлэг нь төрийн аудитын төв болон орон нутгийн байгууллагын үйл ажиллагааг бүрэн болон хэсэгчилсэн байдлаар хамарч болно.

15.4.Үзлэгийн дүнг Үндэсний аудитын газрын Удирдлагын зөвлөлд танилцуулж, холбогдох чиглэлээр шийдвэр, зөвлөмж гаргана.

1. Үзлэгийн удирдамж

16.1.Үзлэгийн удирдамжийг Монгол Улсын Ерөнхий аудитор батлах бөгөөд удирдамжид дараахь асуудлыг тусгана. Үүнд:

ž   Үзлэг хийх бүрэлдэхүүн,

ž   Хамрах хүрээ,

ž   Биет үзлэгээр авч үзэх асуудлын жагсаалт,

ž   Шалгуур, баримтлалууд,

ž   Шаардагдах бусад нөөц,

ž   Цагийн хуваарь, төсөв,

ž   Үр дүнг тайлагнах арга, хэлбэр,

ž   Дэлгэрэнгүй хөтөлбөр (хавсралтаар)

16.2.Үзлэг нь үндсэндээ дараахь асуултуудад хариулах замаар үнэлэлт, дүгнэлт өгч, тулгамдаж байгаа асуудлыг тодорхойлж, шуурхай удирдлагаар хангахад чиглэгдэнэ. Үүнд:

ž   Төрийн аудитын тухай хуулийн хэрэгжилт,

ž   Удирдлага, санхүүжилт, үйл ажиллагааг зохицуулсан бусад хууль тогтоомжийн хэрэгжилт,

ž   Төрийн аудитын байгууллагад мөрдөж байгаа стандарт, дүрэм, журмын биелэлт,

ž   Төрийн аудитын байгууллагын дэвшүүлсэн хэтийн болон ойрын зорилго, зорилтын биелэлт,

ž   ҮАГ-аас гаргасан мэргэжил, арга зүйн бодлого, шийдвэрийн хэрэгжилт

ž   Дэвшүүлсэн хэтийн болон ойрын зорилго, зорилт, хэрэгжилтийн байдал,

ž   Аудитын төлөвлөлт, гүйцэтгэл, хянан удирдлага, түүний үр нөлөө,

ž   Аудитын үр ашиг, үр нөлөө, үр өгөөжийн тооцоолол, тайлагнал,

ž   Харилцагч болон үйлчлүүлэгч байгууллага, олон нийттэй харилцах харилцаа,

ž   Аудитын чанарын удирдлагын тогтолцоо, үр нөлөө

зэрэг болно.

1. Үзлэг хийх, үр дүнг дүгнэх, тайлагнах

17.1.Төрийн аудитын байгууллага үзлэг хийлгэх нөхцөл, боломжийг бүрдүүлж, шаардагдах мэдээ, мэдээлэл, баримт, материалыг урьдчилан бэлтгэсэн байна.

17.2.Үзлэгийн дүнг хамрагдсан төрийн аудитын байгууллага, нэгжийн удирдлага, ажилтнуудад шуурхай, нээлттэй мэдээлж болох бөгөөд шаардлагатай тохиолдолд бодлого, арга зүйн зөвлөмж, чиглэл өгнө.

17.3.Томилогдсон бүрэлдэхүүн батлагдсан хөтөлбөрийн дагуу үзлэгийн дүнг тайлагнаж, Үндэсний аудитын газрын Удирдлагын зөвлөлөөр хэлэлцүүлэх бөгөөд шийдвэрийг Монгол Улсын ерөнхий аудиторын тушаалаар албажуулна.

17.4.Төрийн аудитын байгууллага, түүний нэгж үзлэгийн дүн, гаргасан шийдвэрийн мөрөөр хэрэгжүүлсэн ажлын дүнг тогтоосон хугацаанд эргэж мэдээлнэ.

ДОЛООДУГААР БҮЛЭГ

СОНСГОЛ ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ

1. Төрийн аудитын байгууллагын зорилтот ажлын гүйцэтгэл, үр дүнгийн талаар сонсгол хэлэлцүүлэх арга, хэлбэр

18.1.Сонсгол хэлэлцүүлэг нь Төрийн аудитын байгууллагын хэмжээнд авч хэрэгжүүлж байгаа зорилтот ажлын гүйцэтгэл, үр дүнгийн талаар мэдээлэл сонсож, үнэлэлт өгөх, мэргэжил, арга зүйн шуурхай удирдлагаар хангах зорилготой төрийн аудитын байгууллагад хэрэгжүүлэх мониторингийн бие даасан хэлбэр юм.

18.2.Сонсгол хэлэлцүүлэх төрийн аудитын байгууллага, түүний нэгж өгөгдсөн чиглэлийн дагуу зорилтот ажил, түүний гүйцэтгэл, үр дүнгийн талаар Үндэсний аудитын газрын удирдлагын зөвлөлд мэдээлэл бэлтгэж танилцуулах үүрэг хүлээнэ.

18.3.Сонсгол хэлэлцүүлгийг Үндэсний аудитын газрын үйл ажиллагааны жилийн төлөвлөгөөнд тусгаж, хэрэгжүүлнэ.

18.4.Сонсгол хэлэлцүүлэх зорилтот ажил нь:

ž   Төрийн аудитын тухай хууль болон удирдлага, санхүүжилт, үйл ажиллагаатай холбогдох бусад хууль тогтоомжийн хэрэгжилт,

ž   Мөрдөгдөж байгаа стандарт, журмын хэрэгжилт,

ž   Төрийн аудитын байгууллагаас дэвшүүлсэн хэтийн болон ойрын зорилго, зорилтын биелэлт,

ž   Жил, улирлын үйл ажиллагааны төлөвлөлт, хэрэгжилт, гүйцэтгэл,

ž   Захиргаа, удирдлагын дотоод үйл ажиллагааны үр нөлөө,

ž   Аудитын төлөвлөлт, гүйцэтгэлийн зохион байгуулалт, хянан удирдлага, түүний үр нөлөө,

ž   Аудитын үр дүн, үр нөлөө болон үр өгөөжийн тооцоолол, тайлагнал,

ž   Харилцагч болон үйлчлүүлэгч байгууллага, хэвлэл, олон нийттэй харилцах харилцаа,

ž   Чанарын удирдлагыг хэрэгжүүлэхтэй холбогдуулан авч хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээ,

ž   Шинэ санаачлага, шилдэг туршлага,

ž   Бусад

зэрэг болно.

1. Сонсгол хэлэлцэх, үр дүнг дүгнэх

19.1.Үндэсний аудитын газрын Удирдлагын зөвлөлөөс төрийн аудитын байгууллага, түүний нэгжийн өгөгдсөн чиглэлийн дагуу бэлтгэсэн мэдээллийг хэлэлцэж, дүгнэн, бодлого, арга зүйн зөвлөмж гаргах бөгөөд, холбогдох шийдвэрийг Монгол Улсын Ерөнхий аудиторын тушаалаар албажуулна.

19.2.Төрийн аудитын байгууллага , түүний нэгж сонсгол хэлэлцүүлгийн дүн, гаргасан шийдвэрийн мөрөөр хэрэгжүүлсэн ажлын дүнг тогтоосон хугацаанд эргэж мэдээлнэ.

НАЙМДУГААР БҮЛЭГ

ТҮВШИН ТОГТООЛТ

1. Аймаг, нийслэлийн Ерөнхий аудиторуудын ажлын үр дүнд түвшин тогтоох арга хэлбэр, баримтлах зарчим

20.1.Аймаг, нийслэлийн Ерөнхий аудиторуудын ажлын үр дүнд түвшин тогтоох (цаашид “түвшин тогтоолт” гэнэ) гэдэг нь энэ журмын хүрээнд шалгуур болгон авсан жилийн ажлын үр дүнгийн үзүүлэлтийг тогтоосон аргачлалын дагуу оноогоор үнэлж, дүгнэх үйл ажиллагаа юм.

20.2. Түвшин тогтоолтын дүнгээр хамгийн өндөр оноо авч, тэргүүлсэн аймаг, нийслэлийн Ерөнхий аудиторт нэг удаагийн мөнгөн урамшуулал олгох бөгөөд урамшуулалд зарцуулагдах хөрөнгийг ҮАГ-ын төсвөөс санхүүжүүлнэ.

20.3.Түвшин тогтоолтын дүнгээр тэргүүлсэн аймаг, нийслэлийн Ерөнхий аудиторт олгох урамшуулалд ҮАГ-ын төсвөөс жилд зарцуулах хөрөнгийн нийт дүн тэдгээрийн албан тушаалын 2 сарын үндсэн цалингийн нийлбэрээс хэтрэхээргүй байна.

20.4.Түвшин тогтоолт болон урамшуулал олгох ажлыг жил бүр зохиогдох Төрийн аудитын байгууллагын удирдах ажилтны зөвлөгөөний арга хэмжээтэй уялдуулж, оны эхний 2 дугаар сард багтаан зохион байгуулна.

20.5.Түвшин тогтоолтыг Монгол Улсын ерөнхий аудиторын шийдвэрээр байгуулагдсан ажлын хэсэг хариуцан гүйцэтгэх бөгөөд ажлын хэсэг нь ҮАГ-ын газрын захирал, холбогдох ажилтнуудаас бүрдсэн, 3-аас доошгүй хүний бүрэлдэхүүнтэй байна.

20.6. Аймаг, нийслэлийн аудитын газар түвшин тогтоох жилийн ажлын үр дүнгийн үзүүлэлтийг энэ журмын Хавсралт №3-аар батлагдсан маягтын дагуу бэлтгэж, жил бүрийн 2 дугаар сарын 1-ний дотор ҮАГ-т бичгээр ирүүлнэ.

20.7.Түвшин тогтоох ажлын хэсэг энэ журмын Хавсралт №4-өөр батлагдсан аргачлалын дагуу аймаг, нийслэлийн Ерөнхий аудиторын ажлын үр дүнг оноогоор дүгнэж, дүнг жил бүрийн 2 дугаар сарын 15-ны дотор ҮАГ-ын Удирдлагын зөвлөлд танилцуулж, холбогдох шийдвэрийг гаргуулна.