УИХ-ЫН ТӨСВИЙН БАЙНГЫН ХОРООНД ҮНДЭСНИЙ АУДИТЫН ГАЗРЫН 2013 ОНЫ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ТАЙЛАНГ ТАНИЛЦУУЛЛАА

Монгол Улсын Ерөнхий аудитор А.Зангад Үндэсний аудитын газрын 2013 оны үйл ажиллагааны тайланг УИХ-ын Төрийн байгуулалтын Байнгын хорооны 2013 оны 05 дугаар тогтоолын дагуу хийсэн системчилсэн үнэлгээний тайлан болон Үндэсний аудитын газрын 2013 оны төсвийн гүйцэтгэл, санхүүгийн тайланд хараат бус аудитын компанийн гаргасан дүгнэлтүүдийн хамт УИХ-ын Төсвийн байнгын хороонд танилцууллаа.

Өнгөрсөн 2013 он төрийн аудитын шинэчлэлийн гарааны жил байснаараа онцлог юм.Төрийн аудитын эрх зүйн шинэчлэлийн хүрээнд Төрийн аудитын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хууль батлагдаж 2014 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс хүчин төгөлдөр боллоо.

Энэ хуулийн хүрээнд төрийн аудитын тогтолцоог шинэчлэх эхний ээлжийн бодлогын зорилтууд шийдвэрлэгдлээ.Аудитын үйл ажиллагааг дагнаж удирдах, чанарыг баталгаажуулах институци бий болгож, аудитын чанарын удирдлагын шинэ тогтолцоог бүрдүүлж, төрийн аудитын байгууллагуудыг нэгдмэл зохион байгуулалттай, нэгдсэн системийн бүтэц зохион байгуулалтад орууллаа.

Төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагаа төсвийн эрх мэдэл бүхий байгууллага, албан тушаалтнаас хууль эрх зүй, зохион байгуулалтын хувьд бүрэн хараат бусаар ажиллах нөхцлийг бүрдүүллээ.Төрийн аудитын байгууллагын аудитын бодлого, үйл ажиллагааг УИХ-ын хяналтын чиг үүргээ хэрэгжүүлэхэд нь дэмжлэг үзүүлэх чиглэлд төвлөрүүлэх эрх зүй, зохион байгуулалтын орчинг бүрдүүллээ.

Төрийн аудитын байгууллагын мэдээллийн технологийн шинэ орчинг бий болгож, аудитын программ хангамжийг нэвтрүүлэх бэлтгэлийг тодорхой хэмжээгээр хангасан гэж үзэж байна.

Гэхдээ энэ зорилт бол хугацаа хөрөнгө шаардсан, цогц төсөл арга хэмжээ, түүнийг хэрэгжүүлэх төдийгүй, байнга боловсронгуй болгож байх тасралтгүй үйл ажиллагаа юм.

Төрийн аудитын байгууллага 2013 онд УИХ-ын Төсвийн Байнгын хорооноос ирүүлсэн саналд тулгуурлан боловсруулсан төлөвлөгөөний үндсэн дээр доорхи аудитын үйл ажиллагааг эрхлэн явууллаа.

• Гүйцэтгэлийн аудит 311, санхүүгийн тайлангийн аудит 4099, эрсдэлийн болон нийцлийн аудит 196, нийтдээ 4606 аудит хийжээ. Аудитын үр дүнгээр улс, орон нутгийн төсөвт 24.8 тэрбум төгрөг оруулжээ.
• Төрийн аудитын байгууллагын санхүүжилтийн нэг төгрөгт ногдох үр өгөөж 2012 онд 44.80 төгрөг байсан бол 2013 онд 55.20 төгрөг болж 23.2 хувиар өсчээ.
• Аудитор, шинжээчид 35.1 тэрбум төгрөгийн акт тогтоож үүний 65.8 хувийг 2013 онд нь багтаан хэрэгжүүлсэн байна.
• 2013 онд зөрчил гаргасан 682 албан тушаалтанд хариуцлага тооцуулахаар холбогдох дээд албан тушаалтанд санал явуулж 607 албан тушаалтанд хариуцлага тооцож, 65 асуудлыг хууль хяналтын байгууллагад хянуулахаар шилжүүлжээ.

Төрийн аудитын нөөцийг хуульд заасан цаглабартай аудитууд, улсын төсвийн хөрөнгө оруулалт, санхүүгийн эрсдэлтэй салбар, байгууллага, сангууд, төрийн өмчийн аж ахуйн нэгжүүдийн үйл ажиллагаанд анхаарал төвлөрүүлэх бодлого, чиглэлийг баримталж ажиллалаа.

Төрийн аудитын байгууллагын үйл ажиллагаа, хийж гүйцэтгэсэн ажил, аудитын тайлангийн талаар радио, телевиз, хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр 366 удаа мэдээлэл, сурталчилгаа хийж, ярилцлага өгч, аудитын тайланг 1927 хэрэглэгчдэд өгчээ.

Үндэсний аудитын газарт хийгдэж байгаа бүх аудитын явц гүйцэтгэлийг нэгтгэж хянах боломж нөхцлийг хангах программ боловсруулах ажлыг мэргэжлийн байгууллагатай хамтран гүйцэтгэж байна.

Ингэснээр аудитын явц, гүйцэтгэлийг шуурхай нэгтгэж, хянах, дүн шинжилгээ хийх боломжийг олгож аудитын чанар, үр нөлөө дээшлэх юм.

Тайлант онд төрийн аудитын байгууллага төсвөөс авсан санхүүжилтийн нэг төгрөг тутамд 55.20 төгрөгийн үр өгөөж бий болгосон нь өмнөх оноос 23.2 хувиар нэмэгдэж, үр дүнгийн гол үзүүлэлтүүд өссөн байна.Энэ бүхний дүнд төрийн аудитын шинэчлэлийг гүнзгийрүүлж, аудитын чанар, үр нөлөө, үр өгөөжийг дээшлүүлэх зорилт дэвшүүлэн хэрэгжүүлэх боломж нөхцөл бүрдэж байна.