Танилцуулга

Эрхэм зорилго: Төрийн эрх барих дээд байгууллагын үүргээ хэрэгжүүлэхэд нь Улсын Их Хуралд дэмжлэг үзүүлж, эх орон, ард түмний эрх ашгийн төлөө Засгийн газрын хүлээх хариуцлага, үйл ажиллагааны үр ашиг, үр нөлөөг дээшлүүлэхэд тусална.

БУЛГАН АЙМАГ ДАХЬ ТӨРИЙН АУДИТЫН ГАЗРЫН ТҮҮХЭН ЗАМНАЛААС
1995 оны 03 дугаар сард Тєрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийг баталснаар Тєрийн хянан шалгах байгууллага шинээр бий болох нєхцєл бүрдсэний дотор Булган аймгийн Хянан Шалгах Хороо 1995 оны 07 дугаар сарын 04-ний єдрийн аймгийн ИТХ-ын 06/04 тоот тогтоолоор байгуулагдан хорооны дарга, орон тооны бус 6 гишүүн, ажлын албаны 3 хянан байцаагч, бичиг хэргийн эрхлэгч-нярав, жолоочтойгоор үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлсэн түүхтэй.

Булган аймаг дахь Төрийн аудитын газар нь 1995 оны 07 дугаар сараас 2003 оны 01 дүгээр сар хүртэл аймгийн Хянан шалгах хороо, 2003 оны 01 дүгээр сараас 2014 оны 01 дүгээр сар хүртэл аймгийн Аудитын газар, 2014 оны 01 дүгээр сараас 2017 оны 04 дүгээр сар хүртэл ҮАГ-ын харьяа Булган аймгийн Аудитын газар, 2017 оны 04 дүгээр сараас Булган аймаг дахь Төрийн аудитын газар болон нэр, бүтэц зохион байгуулалтаа өөрчилөн үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Аймгийн ХШХ-ны дарга, аймгийн Ерөнхий аудитор, дарга , Тэргүүлэх аудитороор 1995 оны 07 дугаар сараас 1999 оны 11 дүгээр сар хүртэл Д.Энэбиш, 1999 оны 11 дүгээр сараас 2009 оны 02 дугаар сар хүртэл Б.Ширчиндорж, 2009 оны 02 дугар сараас 2014 оны 06 дугаар сар хүртэл Г.Ганбаатар, 2014 оны 06 дугаар сараас 2017 оны 12 дугаар сар хүртэл Б.Лхагвацэнд, 2017 оны 12 дугаар сараас Д.Анхбаяр нар ажиллаж байна. Аймгийн ХШХ, Аудитын газар байгуулагдан үйл ажиллагаа явуулсн түүхэн 23 жилийн ажлыг нэгтгэн дүгнэж үзэхэд Давхардсан тоогоор нийт 1995-2017 онд хяналт шалгалт болон гүйцэтгэлийн аулитыг 670, санхүүгийн тайлангийн аудитыг 2003-2017 онд 2099, нийцлийн аудитыг 2015-2017 онд 32 байгууллагад хийж 5226.7 тэрбум төгрөгийн төлбөрт акт, 9950.1 тэрбум төгрөгийн зөрчилд албан шаардлага бичин барагдуулнаас төлбөрийн орон нутгийн төсөвт олон тусгай зориулалтын санд 4382.4 төгрөг оруулсан, илэрсэн алдаа зөрчлийг арилгах, дахин гаргахгүй байх, ажлын сахилга хариуцлагыг дээшлүүлэх, төсвийн зарцуулалт, эд хөрөнгийн ашиглалт, хадгалалт, хамгаалалтыг сайжруулах чиглэлээр 2004-2017 онд 3918 зөвлөмж өгч хэрэгжүүлсэн, Санхүүгийн тайлан баталгаажуулах аудитад өөрсдийн зохиосон бичил программыг 15 дахь жилдээ ашиглаж байгаа ба үйлчилгээний хөлсөнд 0.2 тэрбум төгрөгийг аймгийн төсөвт тус тус оруулсан, Тєрийн аудитын тухай хуулийн дагуу орон нутгийн тєсвийн тєсєлд орон нутгийн тєсвийн орлогыг 1995-2017 онд 117 асуудлаар 6.1 тэрбум тєгрєгєєр нэмэгдүүлэх, тєсвийн хєрєнгийн үр ашгийг дээшлүүлэх 226 асуудлаар 22.9 тэрбум төгрөгийн санал оруулснаас орлогын 72.13, үр ашгийн 59.82 хувь нь дэмжигдсэн, 1 төгрөгийн зардал гаргаад 4.6 төгрөгийг орлогыг бий болгосон, Иргэд, байгууллагаас нийт 464 өргөдөл, гомдол хүлээн авч бүрэн барагдуулан ажлын хариуцлага алдсан 7 хүнд төрийн албанд ажиллахад тэнцэхгүй гэж ёс зүйн дүгнэлтийг гаргаж холбогдох арга хэмжээг авахуулсан, Аудитын дүн, үйл ажиллагааны үр дүн, хийсэн болон хийх гэж байгаа ажил, тэмдэглэлт ой, улс, аймгийн чанартай анхаарал татсан асуудлын талаар хэвлэлд 160, телевиз, радиогоор 107 удаа сурталчилсан, Аудитын газрын 1995-2015 онд хийсэн 20 жилийн ажлын тайлан, тоон үзүүлэлт, ажил, амжилтыг нэгтгэн харуулсан 25 минутын баримтат кино хийж, эмхэтгэл гаргасан. Хамтын ажиллагааны хүрээнд усны нєєцийн хамгаалалт, ашиглалтын байдалд хийсэн аудитын хүрээнд 2011 онд Уулын баяжуулах Эрдэнэт үйлдвэрт Орхон аймгийн Аудитын газартай хамтран ажилласан, 2012 онд Үндэсний аудитын газартай хамтарч ОХУ-ын Буриадын Бүгд найрамдах улстай хамтран хийсэн хил орчмын байгаль орчны зэрэгцээ аудит хийсэн, 2013 онд аймгуудын Аудитын газрын аудитор, шинжээч нарыг сэлгэн ажиллуулах болсноор 2 аудитор Архангай аймагт 14 хоног ажиллаж УИХ-ын 63 дугаар тогоол, ҮАГ-ын тусгай удирдамжийн дагуу хугацаа хэтэрсэн, тєсєвт єртєг нь нэмэгдсэн 13 барилга байгууламж, объектонд дүн шинжилгээний ажил хийсэн, 2014 онд ҮАГ, Оросын холбооны улсын тооцооны танхимтай хамтран “Монгол Оросын хамтарсан Эрдэнэт үйлдвэр ХХК-ий үйл ажиллагааны үр дүн”-д хийсэн гүйцэтгэлийн болон санхүүгийн явцын аудит хийхэд аудиторууд оролцсоноос гадна Гүйцэтгэлийн аудитыг холбогдох стандарт, батлагдсан журам, горимын дагуу зохих ёсоор хэрэгжүүлсэн эсэхэд үнэлэлт, дүгнэлт өгөх, цаашид аудитын гүйцэтгэлд хийх чанарын хяналтын үр нөлөөг сайжруулах, аудитаас бий болгох үр өгөөжийг нэмэгдүүлэх, туршлага, мэдээлэл солилцох зорилгоор 2012 онд Орхон аймгийн Аудитын газартай хамтран харилцан гүйцэтгэлийн аудитын үйл ажиллагаанд “Түншийн үнэлгээ” хийж ажилласан, 2018 онд ҮАГ-ын ажлын хэсгийн болон чанарын баталгаажуулалтын шалгалтанд 2 удаа хамрагдсан байна. 2002 онд Баян-Агт сумын “Хануй” амралтан дээр ТХШХ, 10 аймгийн 80 гаруй хүмүүс оролцсон бүсийн сургалт зохион байгуулж, ҮАГ, НҮБ-ын Байгаль орчны засаглалыг бэхжүүлэх төсөлтэй хамтран “Ойн менежментийн эрх зүйн шинэчлэл, түүний бүс нутгийн 10 аймгийн Ерөнхий аудитор, менежерүүд, МҮОНРТ-ийн сурвалжлагч нар оролцсон бүсийн сургалт семинар, 2015 онд Төрийн санхүүгийн хөндлөнгийн хяналтын байгууллагын 20 жилийн ойн арга хэмжээний хүрээнд Рашаант суманд ҮАГ, бүх аймгуудын 300 гаруй ажилтнуудыг хүлээн авах бэлтгэл, зохион байгуулалтыг өндөр хэмжээнд сайтар ханган аймагтаа тус тус хүлээж авсан . Аймгийн Хянан шалгах хороо, Аудитын газар төв, орон нутгийн байгууллагуудын хэмжээнд 2001, 2009, 2011 оны ажлын үр дүнгээр амжилт гаргасан учир 2002 онд 1200.0 мянган төгрөгийн үнэ бүхий “SONY” маркийн ведио бичлэгийн камер, 2010, 2012 онд “Хүндэт өргөмжлөл”-өөр, 2010 онд болсон санхүүгийн хөндлөнгийн хяналтын хараат бус байгууллагын 15 жилийн ойн хүрээнд зарласан бүтээлч ажлын уралдаанд шалгарч “Тэргүүний аудитын газар” өргөмжлөлөөр тус тус шагнагдсан. Дээрх хугацаанд төрийн дээд шагнал “Хөдөлмөрийн гавъяаны улаан тугийн одон”-гоор 2, “Алтан гадас” одонгоор 1, “Хөдөлмөрийн хүндэт медалиар 3, “Төрийн хяналтын тэргүүний ажилтан’ цол тэмдэгээр 14, ТХШХ-ын болон ҮАГ-ын хүндэт жуух бичгээр 12, “Бүртгэл санхүү”-ийн болон Эдийн засгийн тэргүүний ажилтан” цол, тэмдгээр 5, аймгийн ” Тэргүүний ажилтан” цол, тэмдгээр 7, Монголын залуучуудын холбоонб Тэргүүний залуу алтан медалиар 3 хүн тус тус шагнагдсан, өөрийн үндсэн ажилтнуудаас 8 хүн мэргэшсэн нягтлан бодогчийн эрх авсан байна. Аудитын газрын удирдлага, ажилтнууд БНХАУ-ын Бээжин хотод болсон аудитын дээд байгууллагуудын INTOSAI-н олон улсын их хурал, Герман, Кувьет, Өмнөд солонгос, Вьетнам, Хятад, ОХУ-ын Эрхүү муж, Турк улсад хийсэн туршлага солилцох албан айлчлалын бүрэлдэхүүнд давхардсан тоогоор 17 удаа тус тус оролцсон байна.