Танилцуулга

АЙМАГ, НИЙСЛЭЛ ДЭХ ТӨРИЙН АУДИТЫН ГАЗАР

Үндсэн чиг үүрэг:

Төрийн аудитын байгууллагаас хэрэгжүүлж буй нэгдмэл удирдлагын дор хуулиар хүлээсэн чиг, үүрэг үйл ажиллагаагаа орон нутгийн төвшинд төлөвлөж хэрэгжүүлэн, гүйцэтгэл, үр дүнг Монгол Улсын Ерөнхий аудитор болон Үндэсний аудитын газар, түүний бүтцийн нэгжүүдэд тайлагнана.

Хэрэгжүүлэх чиг үүрэг, үйл ажиллагаа:

Аудит хийх чиг үүрэг бүхий нэгжийн гүйцэтгэж буй аудитыг орон нутгийн хэмжээнд хийх;
Аймаг, нийслэлийн Засаг даргаас тухайн шатны иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралд өргөн мэдүүлсэн жилийн төсвийн төсөлд төсвийн орлого нэмэгдүүлэх, төсвийн зарлагыг бууруулах, төсвийн санхүүжилтийн үр ашгийг дээшлүүлэх талаар дүгнэлт[1] гаргаж, аймаг, нийслэлийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралд хүргүүлэх;
Төрийн аудитын байгууллагаас гаргасан бодлого, чиглэлийн дагуу шилэн дансны үйл ажиллагаанд тавих хөндлөнгийн хяналтыг хэрэгжүүлж бүх шатны Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, Иргэдийн Нийтийн Хуралд тайлагнах;
Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын сонгуулийн тухай хуулиар хүлээсэн чиг үүргийн хэрэгжилтийг хангах;
Аудитын болон аудитын бус асуудлаар Үндэсний аудитын газар болон удирдлагаас хүссэн мэдээлэл, судалгааг тогтоосон хугацаанд нь зохих шаардлагад нийцүүлэн ирүүлэх ажлыг нэгжийн хэмжээнд зохион байгуулах;
Захиргаа удирдлагын чиглэлээр Үндэсний аудитын газрын Тамгын газрын чиг үүрэг, үйл ажиллагааг орон нутгийн хэмжээнд хэрэгжүүлэх;
Байгууллагын төсөв, хөрөнгө, санхүү, аж ахуйн үйл ажиллагааг эрхлэн гүйцэтгэж, нягтлан бодох бүртгэлд тусгаж тайлагнах;
Газрын төсөв, хөрөнгө, бусад нөөцийн хэрэгцээ шаардлагыг судалж, бүрдүүлэх санал тавих ажлыг зохион байгуулах;
Худалдан авах ажиллагааг Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах ажиллагааны тухай хууль тогтоомжийн дагуу зохион байгуулах, гүйцэтгэл үр дүнг зохих журмын дагуу тайлагнах.

БАЯНХОНГОР АЙМАГ ДАХЬ ТӨРИЙН АУДИТЫН ГАЗРЫН ТҮҮХЭН ТАНИЛЦУУЛГА

АРДЫН ХЯНАН ШАЛГАХ ХОРОО

Баянхонгор аймгийн Төрийн хяналтын байгууллагын түүх нь МАХН-ын төв хороо, Сайд нарын Зөвлөлийн шийдвэрээр 1972 онд аймгийн Ардын хянан шалгах хороо байгуулагдсан цаг үеэс эхлэлтэй билээ. Аймгийн ардын хянан шалгах хорооны даргаар Д.Даваасүрэн 1972-1975 он, Ч.Дашням 1975-1981 он, Л.Нэргүй 1981-1990 он хүртэл ажилласан байна.

БАЯНХОНГОР АЙМГИЙН ТӨРИЙН ХЯНАН ШАЛГАХ ХОРОО

Аймгийн ИТХ-н Тэргүүлэгчдийн 1995 оны 7 дугаар сарын 24-ны өдрийн 27 тоот тогтоолоор аймгийн Хянан шалгах хороог дарга, 4 гишүүнтэйгээр байгуулж, Хорооны даргаар Р.Лхагвасүрэн, Монгол Улсын Төрийн хянан шалгах хорооны 2000 оны 11дүгээр сарын 14-ний өдрийн 15 дугаар тогтоолоор С.Нэргүй аймгийн Хянан шалгах хорооны даргаар тус тус томилогдсон байна.

Аймгийн Хянан шалгах хороо 1995-2002 онд давхардсан тоогоор 487 байгууллага, аж ахуйн нэгжид 2087 хүнийг хамарсан шалгалт хийж, 699.6 сая төгрөгийн төлбөр зөрчил илрүүлэн орон нутгийн төсөвт 193,1 сая төгрөг оруулжээ.

БАЯНХОНГОР АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР

Улсын Их Хурал 2003 оны 1 дүгээр сарын 3-ны өдөр Төрийн аудитын тухай хуулийг баталснаар төрийн санхүүгийн хөндлөнгийн хяналтын хараат бус байгууллагыг байгуулж Монгол Улсын Ерөнхий аудиторын 2003 оны 01 дүгээр сарын 17-ны өдрийн 08 тоот тушаалаар аймгийн Ерөнхий аудитораар С.Нэргүйг томилсноор Баянхонгор аймгийн аудитын газар анх байгуулагдаж.

Төрийн аудитын тухай хуульд заасны дагуу 2003-2013 онд аймгийн аудитын газар үйл ажиллагаагаа тухайн аймгийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралд хариуцан тайлагнаж, санхүүгийн тайлангийн болон гүйцэтгэлийн аудит гэсэн үндсэн 2 төрлийн аудитыг гүйцэтгэж байсан. Аймгийн Аудитын газрын 2003-2012 он 6,908.3 сая төгрөгийн зөрчил илрүүлж 5,740.1 сая төгрөгийг улс, орон нутгийн төсөвт оруулсан байна.

ҮНДЭСНИЙ АУДИТЫН ГАЗРЫН ХАРЬЯА БАЙГУУЛЛАГА БОЛСОН НЬ:

БАЯНХОНГОР АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР

Төрийн аудитын тухай хуульд заасны дагуу аймгийн Ерөнхий аудиторын хугацаа дуусгавар болж МУЕА-ын тушаалаар 2013 оны 03-р сараас эхлэн аймгийн Ерөнхий аудитороор Ё.Сугаррагчааг томилсон байна. Төрийн аудитын тухай хуульд 2013 оны нэмэлт өөрчлөлт босоо тогтолцоонд шилжиж аймгийн Ерөнхий аудиторыг хуульд заасны дагуу Газрын дарга, тэргүүлэх аудитор гэх болсон байна.

Баянхонгор аймгийн Аудитын газар нь 2014 оны үйл ажиллагааны үр дүнгээрээ салбарын хэмжээнд 3-р байрт шалгарч “ШИЛДЭГ ХАМТ ОЛОН”-оор өргөмжлөгдсөн, 2016 онд ҮАГ-ын “ШИЛДЭГ ТАЙЛАН” шалгаруулах уралдаанд 3-р байрт орсон.

Аймгийн Аудитын газрын 2013-2016 он 11,809.4 сая төгрөгийн зөрчил илрүүлж 11,553.8 сая төгрөгийг улс, орон нутгийн төсөвт оруулсан байна.

БАЯНХОНГОР АЙМАГ ДАХЬ ТӨРИЙН АУДИТЫН ГАЗАР

Улсын Их Хурлын Төсвийн байнгын хорооны 2017 оны 01-р тогтоолоор Төрийн аудитын байгууллагын бүтэц орон тоог шинэчлэгдэж МУЕА-ын 2017 оны А/59 тушаалаар Үндэсний аудитын газрын харьяа Баянхонгор аймгийн аудитын газрыг Баянхонгор аймаг дахь Төрийн аудитын газар болгон өөрчлөгдсөн бөгөөд МУЕА-ын 2017 оны Б/75 тушаалаар Б.Мөнхбатыг Баянхонгор аймаг дахь Төрийн аудитын газрын дарга, тэргүүлэх аудитораар томилсон байна.

Байгууллага өөрийн санаачилгаар 2018 онд “Сум хөгжүүлэх сангийн хөрөнгийн зарцуулалт, үр ашиг”-т хийсэн нийцлийн аудит өгсөн зөвлөмж, түүний хэрэгжилтийг хангахын тул аймгийн ХХААГ, Монгол банкны салбартай хамтран ажилласны үр дүнд тус сангийн зээлийн мэдээллийг Монгол банкны мэдээллийн санд оруулснаар чанаргүй зээлийн хэмжээ буурч, зээлийн эргэн төлөлт сайжирч 2021 оны харилцах дансны бэлэн мөнгөний үлдэгдэл 2,529.3 сая төгрөг болсон бөгөөд сумдын сум хөгжүүлэх сангийн актив 2020, 2021 онуудад өссөн үр дүн гарч тухай орон нутгийн эдийн засгийн хөгжилд үр дүнгээ өгч, сумдын ард иргэдийн амьдралд тодорхой хувь нэмэр болж байна.

Урд талын эгнээ: Зүүн гар талаас Ахлах аудитор Б.Азбаяр, аудитор П.Амаржаргал, Газрын дарга, тэргүүлэх аудитор Б.Мөнхбат, Аудитын менежер А.Цээням, жолооч Д.Энхтөр, Арын эгнээ: Зүүн гар талаас Аудитор Ж.Өсөхбаяр, Н.Бүнчинсүрэн, Ахлах аудитор М.Алтантуяа, аудитор Б.Нарангэрэл, Ахлах аудитор М.Алтантуяа,

ТАБ-аас 2021 оныг “Аудитыг цахимжуулах, нэгтгэн удирдах тогтолцоог бүрдүүлэн төлөвшүүлэх” жил болгон зарласан нь Баянхонгор аймаг дахь Төрийн аудитын газрын 2020 онд санаачлан хэрэгжүүлсэн “Цахим архив”, “Аудитын ажлын цахим сан” бүрдүүлэх ажилд дэмжлэг болсон бөгөөд энэ ажлыг Ахлах аудитор Б.Азбаяр удирдан зохион байгуулж хамт олон маань нэгэн сэтгэлээр хандаж хэрэгжүүлсэн нь ТАБ-ын хэмжээнд сайн туршлага болохуйц ажил болжээ.

Баянхонгор аймаг дахь Төрийн аудитын газар нь үйл ажиллагааны үр дүнгээрээ салбарын хэмжээнд 2018 онд 3-р байр, 2021 онд Тэргүүн байрт “ОНЫ ШИЛДЭГ ХАМТ ОЛОН”-оор шалгарч Төрийн хяналтын байгууллага үүссэний түүх 100 жилийн ойгоо ажлын өндөр амжилтаар утгасан байна.

Төрийн аудитын газар нь 2017-2021 он 79,369.2 сая төгрөгийн зөрчил илрүүлж 72,263.2 сая төгрөгийг улс, орон нутгийн төсөвт оруулсан байна.

Баянхонгор аймаг дахь Төрийн аудитын газар нь 2022 онд Төрийн аудитын байгууллагын түүхэнд анх удаа Нэгдсэн удирдамжтай (ОНХС-ын хөрөнгийн зарцуулалт, үр дүн, үр нөлөө)аудитыг удирдан амжилттай гүйцэтгэсэн.

[1] Төрийн аудитын тухай хуулийн 6.3.2 дахь заалт