Монгол Улсын Их Хурлын Төсвийн байнгын хорооны 2022.12.07-ны өдрийн хуралдаанаар “Төрийн аудитын байгууллагын 2023 онд гүйцэтгэх сэдэв батлах тухай” Байнгын хорооны тогтоолын төслийг хэлэлцэв.
Танилцуулгыг Монгол Улсын Ерөнхий аудитор Д.Занданбат хийлээ. Тэрбээр танилцуулгадаа, Төрийн аудитын байгууллагын Монгол Улсын хууль тогтоомжоор хүлээсэн чиг үүргийн хүрээнд болон бодлогоор гүйцэтгэх 23 аудитын сэдвийн төлөвлөлтийн өмнөх үеийн судалгаа, эрсдэлийн үнэлгээ, санхүү, хүний нөөцийн тооцооллыг судалж бэлтгэсэн. Үүний 14 сэдэв хуульд заасны дагуу хийх, 9 сэдэв бодлогоор гүйцэтгэх аудитын сэдэв байгааг тодотгоод өмнөх оноос гүйцэтгэж буй “Оюутолгой төсөлд оруулсан хөрөнгө, оруулалт, санхүүжилтийн зарцуулалт, үр нөлөө” сэдэвт аудитыг он дамжин хэрэгжүүлэх саналыг хүргүүллээ” хэмээн дурдлаа.
Төрийн аудитын байгууллагаас Төрийн аудитын тухай хуулийн хүрээнд Төсвийн тухай хуулийн 8 дугаар зүйлд заасан цаглаварт хугацаа буюу 2022 оны 1 дүгээр сарын 25-наас 6 дугаар сарын 15-ны өдрийн хооронд Засгийн газрын санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, нэгдсэн төсвийн гүйцэтгэл болон улс, орон нутгийн төсөвт байгууллага, сан, төсөл хөтөлбөр, Төрийн болон орон нутгийн өмчит аж ахуйн нэгжийн санхүүгийн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлд аудит хийж, дүгнэлт, зөвлөмжийг хүргүүлнэ.
Мөн Газрын тосны тухай хуулийн хүрээнд газрын тосны салбарт бүтээгдэхүүн хуваах гэрээгээр хайгуулын болон олборлолтын үйл ажиллагаа явуулсан гэрээлэгчийн өртөг нөхсөн, нөхөх зардлын баталгаажуулах аудитыг гүйцэтгэхээс гадна Хөгжлийн бодлого, төлөвлөлт, түүний удирдлагын тухай хуулийн хүрээнд “Улсын хөгжлийн 2022 оны жилийн төлөвлөгөөний гүйцэтгэлийн үр дүн” зэрэг сэдвээр улс, орон нутгийн түвшинд аудитыг нэгдсэн удирдамжаар хийх юм. Төрийн аудитын тухай хуулийн хүрээнд “Улсын төсвөөс эргэн төлөгдөх нөхцөлтэй концессын “барих-шилжүүлэх” төрлөөр хэрэгжүүлж байгаа төсөл, арга хэмжээний хэрэгжилт”, “Улсын төсвөөс санхүүжүүлж хэрэгжүүлэхээр төсвийн хуульд тусгаж баталсан төсөл арга хэмжээний төсөвт өртгийн нэмэгдэл зардалд дүгнэлт гаргах” зэрэг аудитыг гүйцэтгэхээр боловсруулсан гэдгийг Монгол Улсын Ерөнхий аудитор Д.Занданбат онцлов.
Төрийн аудитын тухай хуулийн хүрээнд санхүү, хугацаа болон хүний нөөцийг тооцож, иргэд, олон нийтийн анхааралд байгаа үнэн зөв хариу хүссэн нийтийн ашиг сонирхлыг хөндсөн асуудлаар урьдчилсан судалгаа хийж, бодлогоор гүйцэтгэх аудитын сэдвийг тодорхойлсон. Түүнчлэн, Төсвийн Байнгын хорооны тогтоолоор батлагдсан ““Эрдэнэс-Тавантолгой” ХК-ийн 2018-2021 оны үйл ажиллагаа болон Тавантолгойн орд ашиглалтад төрөөс эрдэс баялгийн салбарт баримтлах бодлого, Ашигт малтмалын тухай хуулиар хүлээсэн үүргийн биелэлт”, “Тавантолгой-Гашуунсухайт, Тавантолгой-Зүүнбаян чиглэлийн төмөр замын бүтээн байгуулалтад зарцуулсан хөрөнгө үр дүн” сэдэвт гүйцэтгэлийн аудитын хугацааг 2023 онд үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлэхээр байгааг анхааралдаа авч, аудитын хугацааг сунгах саналыг хүргүүлж байгаагаа танилцуулгадаа дурдсан.
Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Булгантуяа, Ц.Сандаг-Очир, Б.Пүрэвдорж, Ж.Батжаргал нар асуулт асууж, үг хэлсэн. Тухайлбал, Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Булгантуяа уул уурхайн салбарын төсвийн орлогын бүрдэл, үр дүн болон татварын хуулийн шинэчлэлийн хүрээнд жижиг, дунд бизнес эрхлэгчидтэй холбоотойгоор татварын бааз суурь нэмэгдсэн эсэх, хуулийн хэрэгжилтийн үр дүнд аудит хийх, Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Батжаргал хөдөө аж ахуйн салбарт хэрэгжиж буй төсөл, хөтөлбөр зээл тусламжийн хэрэгжилтийн үр дүн, сайн үр дүнг үндэсний хэмжээнд нутагшуулах талаар аудит хийх сэдвүүдийг нэмэх зэрэг санал гаргалаа.
Ингээд тогтоолын төсөлд гишүүдээс гаргасан саналуудыг нэмж тусган “Төрийн аудитын байгууллагын 2023 онд гүйцэтгэх сэдэв батлах тухай” Байнгын хорооны тогтоолын төслийг батлахыг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 63.6 хувь нь дэмжив хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.
